
Άγιος Ανδρέας Λογγάς

Ο ναός του Αγίου Ανδρέα βρίσκεται στον παράλιο οικισμό της Λογγάς, πολύ κοντά στον κύριο οδικό άξονα που οδηγεί από Πεταλίδι προς Κορώνη. Πρόκειται για ένα μνημείο με σύνθετη οικοδομική ιστορία. Η πρώτη του φάση έχει χρονολογηθεί από κάποιους ερευνητές στην μέση βυζαντινή περίοδο, χωρίς να μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο και προγενέστερης χρονολόγησης. Αρχικά ο ναός ήταν μια τρίκλιτη βασιλική, πιθανότατα ξυλόστεγη. Κατά τη μέση βυζαντινή περίοδο (τέλη 10ου αιώνα) μετασκευάστηκε σε σταυροειδή εγγεγραμμένο με τρούλο, του μεταβατικού τύπου. Σήμερα ο ναός έχει περιοριστεί στην κατά μήκος κεραία του σταυρού.
Ο τρούλος έχει καταρρεύσει, ενώ από τα γωνιαία διαμερίσματα σώζονται μόνο οι γενέσεις των ημικυλινδρικών τους θόλων. Στα ανατολικά προβάλλει μια εντυπωσιακή βαθμιδωτή αψίδα. Αξίζει να επισημανθεί και ο σωζόμενος κατά τόπους κεραμοπλαστικός διάκοσμος του μνημείου με ένθετα πήλινα αβάκια (opus reticulatum). Τοιχογραφίες δεν σώζονται. Ο ναός έχει κακοποιηθεί τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά με σειρά αυθαίρετων επεμβάσεων.