Στην κορυφή του όρους Ιθώμη, του μεσαιωνικού Βουλκάνου ή Βουρκάνου, βρίσκεται η παλαιά μονή Βουλκάνου, ένα από τα σπουδαιότερα εκκλησιαστικά μνημεία της μεταβυζαντινής περιόδου στη Μεσσηνία, από την άποψη της αρχιτεκτονικής και ζωγραφικής τέχνης. Το μοναστήρι δεσπόζει της εύφορης κοιλάδας όπου απλώνεται η πόλη της Αρχαίας Μεσσήνης. Το καθολικό, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, είναι δίκλιτος ναός με ημικυκλική αψίδα ιερού, ορθογώνιο νάρθηκα και διμερές καμαροσκέπαστο παρεκκλήσιο κατά μήκος της βόρειας πλευράς, αφιερωμένο στη μνήμη του Τιμίου Προδρόμου.

Δεν είναι εξακριβωμένο εάν το αρχικό κτήριο περιελάμβανε τα δύο κλίτη και αργότερα προστέθηκαν η πρόθεση, το παρεκκλήσιο και ο νάρθηκας, οι διαφορές όμως στις τοιχοποιίες καθιστούν την υπόθεση πιθανή. Όλος ο κυρίως ναός καλύπτεται από ενιαία αμφικλινή κεραμοσκεπή, αποτέλεσμα μετασκευών, οι οποίες έχουν αποβεί εις βάρος της αρχιτεκτονικής του μνημείου. Εμφανής είναι η χρήση άφθονου αρχαίου οικοδομικού υλικού στην τοιχοποιία του καθολικού. Εσωτερικά τόσο ο ναός όσο και το παρεκκλήσιο είναι κατάγραφα με τοιχογραφίες των αγιογράφων αδελφών Δημητρίου και Γεωργίου Μόσχου, οι οποίες χρονολογούνται, σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή πάνω από την είσοδο του ναού, στα 1608.